भारतमा हरेक वर्ष 22 दिसम्बरमा राष्ट्रिय गणित दिवस मनाइन्छ। यो दिन महान भारतीय गणितज्ञ श्रीनिवास रामानुजनको जयन्तीको अवसरमा मनाइन्छ। रामानुजनको जन्म 22 दिसम्बर, १८८७ मा तमिलनाडुको इरोडमा भएको थियो। भारत सरकारले २०१२ मा गणितमा उनको असाधारण योगदानलाई सम्मान गर्न र युवाहरूमा गणितप्रति रुचि जगाउन यो दिनलाई राष्ट्रिय गणित दिवसको रूपमा घोषणा गरेको थियो।
श्रीनिवास रामानुजन संख्या सिद्धान्त, अनन्त श्रृंखला, निरन्तर भिन्न र गणितीय विश्लेषणमा उनको महत्वपूर्ण कामका लागि परिचित छन्। कुनै औपचारिक प्रशिक्षण बिना उनले गणितीय सूत्र र सिद्धान्तहरू विकास गरे, जुन अझै पनि विश्वभरका गणितज्ञहरूले प्रशंसा गर्छन्। उनका धेरै सिद्धान्तहरू आधुनिक गणित, कम्प्युटर विज्ञान र भौतिकशास्त्रमा पनि उपयोगी साबित भएका छन्।
राष्ट्रिय गणित दिवसमा देशभरका स्कूल, कलेज र विश्वविद्यालयहरूमा गणितसँग सम्बन्धित सेमिनार, क्विज, कार्यशाला र प्रतियोगिताहरू आयोजना गरिन्छ। यसको मुख्य उद्देश्य विद्यार्थीहरूलाई गणितको महत्त्वबारे सचेत गराउनु र गणित केवल संख्याको खेल होइन, जीवन र विज्ञानको आधार हो भन्ने सन्देश दिनु हो। राष्ट्रिय गणित दिवसले हामीलाई रामानुजनको प्रतिभा, कडा परिश्रम र नवीनताबाट प्रेरणा लिने अवसर प्रदान गर्दछ।
महत्त्वपूर्ण घटनाहरू
१२४१ - मंगोल प्रमुख लेफ्टिनेन्ट बहादुर तैर हुलागु खानले लाहोर कब्जा गरे।
१८४३ - रवीन्द्रनाथ टैगोरका पिता देवेन्द्रनाथ टैगोर ब्राह्म समाजमा सामेल भए।
१८५१ - भारतमा पहिलो मालवाहक रेल रुडकी र पिरनको बीचमा चल्यो।
१८८२ - थोमस एडिसनले बनाएको बल्बले पहिलो पटक क्रिसमस ट्री सजाइएको थियो।
१९१० - संयुक्त राज्य अमेरिकामा पहिलो पटक हुलाक बचत प्रमाणपत्र जारी गरियो।
१९४० - मानवेन्द्र नाथ रायले रेडिकल डेमोक्रेटिक पार्टीको स्थापनाको घोषणा गरे।
१९४१ - मार्शल टिटोले युगोस्लाभियामा नयाँ सेना ब्रिगेड गठन गरे।
१९४१ - अमेरिकी राष्ट्रपति फ्र्याङ्कलिन डी. रुजवेल्ट र बेलायती प्रधानमन्त्री विन्स्टन चर्चिलले दोस्रो विश्वयुद्धको बारेमा छलफल गर्न वाशिंगटनमा भेटे।
१९४७ - इटालियन संसदले नयाँ संविधान अपनायो।
१९५७ - ओहायोको कोलम्बो चिडियाखानामा कोलो नामको गोरिल्लाको बच्चा जन्मियो, जुन चिडियाखानामा जन्मिएको पहिलो गोरिल्ला थियो।
१९६१ - संयुक्त राज्य अमेरिकाले नेवादामा आणविक परीक्षण गर्यो।
१९६६ - जवाहरलाल नेहरू विश्वविद्यालय, नयाँ दिल्ली, भारतीय संसदले जेएनयू ऐन अन्तर्गत स्थापना गरेको थियो।
१९७१ - तत्कालीन सोभियत संघले भूमिगत आणविक परीक्षण गर्यो।
१९७५ - दो आँखें बरह हाथ, झनक झनक पायल बाजे, घुनज उठी शहनाई, संपूर्ण रामायण, गुड्डी, र आशीर्वाद जस्ता चलचित्रहरूको लागि संगीत रचना गर्ने वसन्त देसाईको निधन भयो।
१९७८ - थाइल्याण्डले संविधान अपनायो।
१९८९ - रोमानियाका राष्ट्रपति चाउसेस्कुलाई पदच्युत गरियो र देश छोडेर भाग्ने क्रममा पक्राउ गरियो।
२००२ - लागूऔषध दुरुपयोगको मुद्दामा सार्क देशका गैरसरकारी संस्थाहरूको तीन दिने बैठक काठमाडौंमा शुरु भयो।
२००५ - इरानले हजारौं इरानीहरूलाई विषाक्त ग्यासले मारेको आरोपमा सद्दाम हुसेनलाई मुद्दा चलाउन माग गर्यो।
२००६ - भारत र पाकिस्तानले स्थानीय सरकारको क्षेत्रमा पारस्परिक सहयोगको लागि संयुक्त कार्य समूह गठन गर्यो।
२००७ - फ्रान्सेली गुयानाको घोस अन्तरिक्ष केन्द्रबाट प्रक्षेपण गरिएको युरोपको एरियन रकेटले दुई उपग्रहहरूलाई कक्षमा राख्यो।
२००८ - सशस्त्र सेनामा तलब विसंगतिलाई सम्बोधन गर्न गठित मन्त्रीहरूको समूहले प्रधानमन्त्री मनमोहन सिंहलाई आफ्नो प्रतिवेदन बुझायो।
२०१० - अमेरिकी राष्ट्रपति बाराक ओबामाले समलैंगिकता सम्बन्धी कानूनमा हस्ताक्षर गरे जसले सेनामा समलिङ्गीहरूलाई बाटो खोल्यो।
जन्म
१६६६ - गुरु गोविन्द सिंह - सिखहरूका दशौं र अन्तिम गुरु।
१८६६ - मौलाना मजहरुल हक - स्वतन्त्रता सेनानी।
१८८७ - श्रीनिवास अयंगर रामानुजन - प्रख्यात भारतीय गणितज्ञ।
१९४८ - पंकज सिंह - समकालीन हिन्दी कविताका एक महत्वपूर्ण कवि।
मृत्यु
१९५८ - तारकनाथ दास - भारतका प्रसिद्ध क्रान्तिकारीहरू मध्ये एक।
१९७५ - वसन्त देसाई - भारतीय सिनेमाका प्रख्यात संगीतकार।
२०१४ - माधवी सरदेसाई - महिला लेखिका जो कोंकणी साहित्यिक पत्रिका 'जाग' की सम्पादक थिइन्।
महत्वपूर्ण दिनहरू
- राष्ट्रिय गणित दिवस (रामानुजनको जयन्ती)
हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी
21 Dec 2025
