राभाङ्ला, 08 सेप्टेम्बर (हि.स.)। राष्ट्रिय प्रविधि संस्थान (एनआईटी) सिक्किमले कम्प्युटर विज्ञान एवं इञ्जिनियरिङ विभागद्वारा आयोजित तेस्रो आन्तरिक स्मार्ट इण्डिया ह्याकाथन (एसआईएच) 2025 को आयोजना गऱ्यो। विद्यार्थी क्लब डेभक्यान्सको नेतृत्वमा आयोजित यस कार्यक्रमले संस्थानका शीर्ष विद्यार्थीहरूलाई भारतका केही सबैभन्दा गम्भीर समस्याहरूको अभिनव समाधान विकसित गर्नका लागि एक साथ ल्यायो।

6 सेप्टेम्बरमा आयोजित आधिकारिक उद्घाटन समारोह परम्परा र भविष्योन्मुखी सोचको मिश्रण थियो। कार्यक्रमको शुरुआत सरस्वती वन्दनाबाट भयो, त्यसपछि संस्थानका निर्देशक प्रोफेसर एम.सी. गोभिलको प्रभावशाली सम्बोधन भयो। उनले विद्यार्थीहरूको प्रयासलाई प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको 2047 सम्ममा विकसित भारतको दृष्टिकोणसँग जोडे तथा भविष्यका लागि तयार कौशल, व्यावहारिक शिक्षा र सेमीकन्डक्टर विकास जस्ता राष्ट्रिय पहलहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिकामाथि जोड दिए। उनले शिक्षा मन्त्रालयको नवप्रवर्तन कक्षको तत्त्वावधानमा रहेको स्मार्ट इण्डिया ह्याकाथन देशभरका विद्यार्थीहरूमा रचनात्मकता, नवाचार र उद्यमशीलतालाई बढ़ावा दिन एक प्रमुख पहल कसरी बनेको छ भन्ने कुरामा थप प्रकाश पारे।

यो औपचारिक शुभारम्भ 29 अगस्तमा एक उत्साहजनक परिचय सत्रद्वारा गरिएको थियो, जसले तीव्र प्रतिस्पर्धाको लागि चरण तय गरेको थियो। डेभक्यान्सका अध्यक्ष डा. प्रत्यय कुइलाले दिएको ब्रीफिङको क्रममा सम्भावित सहभागीहरूलाई ह्याकाथनका नियमहरूको बारेमा बताइयो- 6 जनाको टोली, जसमा कम से कम एक महिला सदस्य सामेल हुनेछिन्, जहाँ शीर्ष प्रदर्शन गर्ने टोलीहरूले राष्ट्रिय एसआईएच फाइनलको लागि नामाङ्कन मिल्नेछन्। उनले विद्यार्थीहरूलाई आफ्नो कौशलको प्रदर्शन गर्नका लागि राष्ट्रिय स्तरको मञ्च प्रदान गर्नमा शिक्षा मन्त्रालय र इलेक्ट्रोनिक्स एवं सूचना प्रविधि मन्त्रालय (मेइटी) को निरन्तर समर्थनलाई स्वीकार गरे।

सङ्काय सल्लाहकारहरूका प्रेरणादायी शब्दहरूले यो यात्रालाई अझ प्रज्ज्वलित बनाए। डा. सङ्ग्राम रेले ह्याकाथनलाई रचनात्मकता र टीम वर्कको इन्क्यूबेटर बताए। डा. अञ्जन रे, डा. विश्वजित रोय, डा. वरुण गुप्ता र डा. अङ्कुश कुमार लगायत अन्य विशेषज्ञहरूले विशेष विषय र अन्तरविषय सहकार्यको महत्त्वमाथि आफ्ना कुरा राखे।

यो कार्यक्रमको मार्गदर्शक दर्शनलाई देवक्यान्सका उपाध्यक्ष डा. बम बहादुर सिन्हाले प्रभावशाली रूपमा प्रस्तुत गरे, जसले विद्यार्थीहरूलाई एक सरल तर गहन आह्वानका साथ कार्य गर्न आग्रह गरे: ‘नवीन बन्नुहोस्, रचनात्मक हुनुहोस्’।

यो मन्त्र स्पष्ट रूपमा प्रतिध्वनित भयो र उल्लेखनीय 45 टोलीहरूले प्रतिस्पर्धाका लागि पञ्जीकरण गरे। डा. प्रत्यय कुइला (अध्यक्ष, देवक्यान्स), डा. बम बहादुर सिन्हा (उपाध्यक्ष, देवक्यान्स) को नेतृत्व र डा. दीक्षा रङ्गवानीको मार्गदर्शनमा यी टोलीहरूले गहन विचार-मन्थन र परियोजना-निर्माण सत्रहरूमा भाग भए, जसको उद्देश्य केवल जित्ने मात्र होइन तर मूर्त सामाजिक प्रभावका साथ समाधानहरू सिर्जना गर्ने थियो। यस कार्यक्रमले शिक्षा मन्त्रालयको बृहत् दृष्टिकोणलाई पनि प्रतिबिम्बित गर्यो, जसले डिजिटल इण्डियाका लक्ष्यहरू अनुरूप डिजाइन सोच, नवाचार र समस्या समाधान गर्ने कौशलहरूलाई बढावा दिने माध्यमको रूपमा ह्याकाथनहरूलाई जोड दिइरहेको छ।

क्याम्पसदेखि लिएर देशसम्म, जसो-जसो एनआईटी सिक्किममा नवाचारको इञ्जिन जीवन्त हुँदै गयो, डेभक्यान्सको आन्तरिक एसआईएच 2025 केवल एक प्रतिस्पर्धाभन्दा धेरै अधिक साबित भयो। यो समस्या समाधान र नेतृत्वको संस्कृतिलाई बढावा दिने संस्थानको प्रतिबद्धताको प्रमाणको रूपमा उभियो। 24 घण्टासम्म यी 45 टोलीहरूले कोडिङ, डिजाइन, सहकार्य, नवाचार गरे र आफ्ना विचारहरूलाई राष्ट्रको मुटुको धड्कनसँग प्रतिध्वनित गर्ने समाधानहरूमा रूपान्तरण गरेको पीआईबीले बताएको छ।

हिन्दुस्थान समाचार / बिशाल