सतना, ५ अक्टोबर (हि.स.)। राष्ट्रिय स्वयंसेवक सङ्घका सरसंघचालक डा. मोहन भागवतले आइतबार भने, भारतको एकतालाई भाषा, धर्म वा क्षेत्रीय पहिचानबाट होइन, आध्यात्मिक दृष्टिबाट हेर्नु पर्छ। उनले भने, आज आवश्यकता छ कि हामी राम्रो ऐना हेरौं, त्यो जसले हामीलाई एक देखाओस्। हामी जस घरको कोठा छोडेर आएका छौं, एक दिन त्यसलाई फिर्ता लिएर फेरि डेरा बसाल्नेछौं। जुन हाम्रो हक हो, त्यसलाई हामी फिर्ता लिनेछौं, किनभने त्यो हाम्रो नै हो।

सरसंघचालक डा. भागवत सतनास्थित बाबा सिन्धी क्याम्पमा रहेको मेहर शाह दरबारको नयाँ भवन उद्घाटन समारोहमा बोल्दै थिए। उनले भने, भारतको विविधता नै यसको सबैभन्दा ठूलो शक्ति हो। हामी सबै सनातनी हौं, हामी सबै हिन्दू हौं। तर एक चालाक अंग्रेज आयो, जसले हामीलाई टुक्रिएको ऐना देखायो र छुट्यायो। उसले हाम्रो आध्यात्मिक चेतना खोस्यो र भौतिक वस्तुहरू दियो, त्यस दिनदेखि हामी एक-अर्कालाई फरक ठान्न थाल्यौं।

उनले थपे, भारतको एकतालाई भाषा, धर्म वा क्षेत्रीय पहिचानबाट होइन, आध्यात्मिक दृष्टिबाट बुझ्नुपर्छ। जब हामी आध्यात्मिक परम्पराको ऐनामा हेरौंछौं, हामी सबै एउटै देखिन्छौं। यही ऐना हाम्रा गुरुहरूले देखाउनुहुन्छ, र हामीले त्यही बाटोमा हिँड्नुपर्छ। यो अवसर धार्मिक भए पनि यसको भाव सामाजिक, सांस्कृतिक र राष्ट्रिय एकताको प्रतीक बन्यो। डा. भागवतका ओजपूर्ण शब्दहरूले उपस्थित जनसमूहमा ऊर्जा भरे, जसले सबैलाई आफ्नो सनातन स्वरूपको सम्झना गरायो।

भागवतले भने, हामीले आफैंभित्र हेर्नु पर्छ, अहंकार त्याग्नु पर्छ र आफ्नो ‘स्व’ लाई पहिचान गर्नुपर्छ। जब हामी आफैंलाई चिन्छौं, तब समाजमा परिवर्तन आउँछ। उनले भनें, भारतमा भाषाहरू अनेक छन्, तर भावना एउटै, मातृभूमिप्रतिको प्रेम र एकताको।

विभाजनको पीडालाई सम्झँदै उनले भने, १९४७ को विभाजनमा जो सिन्धी भाइहरू पाकिस्तान गएनन्, उनीहरू अविभाजित भारतका प्रतीक हुन्। हामीले आफ्नो घरको कोठा छोडेका छौं, एकदिन फर्केर त्यही ठाउँमा डेरा जमाउनेछौं। जुन हाम्रो हक हो, हामीले त्यसलाई फिर्ता लिनेछौं।

भागवतले भने, केही मानिसहरू आफूलाई हिन्दू होइन भन्छन्, तर संसारभर जहाँ गए पनि, सबैले उनलाई हिन्दू नै भन्छन्। हाम्रो पहिचान हाम्रो भूमि, संस्कृति र जीवनदृष्टिसँग जोडिएको हो, कुनै लेबलसँग होइन। उनले भने, यो भारतको सांस्कृतिक निरन्तरताको प्रतीक हो, भारतको आत्मालाई न सीमाले बाँध्न सक्छ, न नामले।

उनले समाजलाई चेतावनी दिँदै भने, कामना पूरा गर्न आफ्नो धर्म नछोड। जब हामी देशको ‘स्व’ का साथ अघि बढ्छौं, सबै स्वार्थहरू आफैं पुरा हुन्छन्। उनका अनुसार, धर्म केवल पूजा-पद्धति होइन, जीवन जिउने सम्पूर्ण दृष्टि हो। जब धर्म व्यवहारमा आउँछ, समाजमा सामञ्जस्य र प्रगति दुवै सम्भव हुन्छ।

डा. भागवतले भने, अंग्रेजहरूले युद्ध होइन, मानसिक रणनीतिले जिते। उनीहरूले हामीलाई भाँचिएको दर्पण देखाए, जसले हामीलाई आफ्नै भाइ पराइ लाग्न थाल्यो। उनीहरूले हामीलाई हाम्रो संस्कृति पिछडिएको भनेर विश्वास दिलाए। अब समय आएको छ कि हामी त्यो भाँचिएको छवि छोडेर आत्मनिर्भर, आत्मजागरूक र आत्मगौरवपूर्ण भारतको अनुहार फेरि देखौं।

डा. भागवतको यो सन्देश पहिले नागपुरमा विजयादशमीको अवसरमा पनि दोहोरिएको थियो। त्यहाँ उनले भनेका थिए, भारतलाई फेरि आफ्नै आत्मस्वरूपमा उभ्याउने समय आएको छ। केवल मानसिक सहमतिले होइन, मन, वाणी र कर्म, तीनैमा एकता हुनुपर्छ। संघका शाखाहरू यही कार्य गर्दैछन्, आत्मजागरणको सशक्त प्रक्रिया।

बाबा मेहर शाह दरबार परिसरमा हजारौं भक्तजन र नागरिकहरूको उपस्थितिमा कार्यक्रम सम्पन्न भयो। डा. भागवतको आगमनसँगै मैदान “भारत माता की जय” र “जय श्रीराम”का नाराले गुञ्जायमान भयो। कार्यक्रममा दरबार प्रमुख पुरुषोत्तम दास महाराज, मध्यप्रदेशका उपमुख्यमंत्री राजेन्द्र शुक्ल, राज्यमन्त्री प्रतिमा बागरी, सांसद गणेश सिंह, इन्दौर सांसद शंकर लालवानी, भाजपा प्रदेश महामन्त्री लगायत सन्त–महात्मा र गणमान्य नागरिकहरू उपस्थित थिए।

---------------

हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी