नयॉं दिल्ली, 27 दिसम्बर (हि.स.)। २८ दिसम्बरको दिन भारतीय इतिहासमा दुई महत्वपूर्ण घटनाका कारण विशेष महत्व राख्दछ। सन् १८८५ मा राष्ट्रिय आन्दोलनको दिशा तय गर्ने घटना र सन् १८९६ मा राष्ट्रभक्तिको चेतनालाई सशक्त बनाउने घटना यस दिनसँग जोडिएका छन्।
सन् १८८५ मा बम्बई (हाल मुम्बई) मा सम्पन्न भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेसको पहिलो अधिवेशनले भारतमा संगठित राजनीतिक सङ्घर्षको आधारशिला राख्यो। ७२ प्रतिनिधिहरूको उपस्थितिले शिक्षित भारतीय वर्ग अब औपनिवेशिक शासनविरुद्ध एक साझा मञ्चमा उभिएर आफ्ना माग र समस्या राख्न थालेको स्पष्ट संकेत दिएको थियो। शुरुमा कांग्रेसले संवैधानिक र शान्तिपूर्ण माध्यमबाट भारतीयहरूको समस्या उठायो, तर समयक्रममा यही संस्था स्वतन्त्रता आन्दोलनको सबैभन्दा ठूलो शक्ति बन्यो।
सन् १८९६ मा कोलकातामा सम्पन्न कांग्रेस अधिवेशनमा “वन्दे मातरम्” को पहिलो पटक गायन गरिनु भारतीय राष्ट्रिय आन्दोलनमा भावनात्मक र सांस्कृतिक चेतनाको प्रतीक बन्यो। यो गीत केवल एउटा रचना मात्र रहेन, बरु देशप्रेम, त्याग र मातृभूमिप्रतिको समर्पणको मन्त्र बन्यो। यसले जनतालाई भावनात्मक रूपमा एकताबद्ध गर्यो र स्वतन्त्रता सङ्घर्षलाई जनआन्दोलनमा रूपान्तरण गर्न महत्वपूर्ण भूमिका खेल्यो।
यसरी, यी दुवै घटनाहरू भारतको स्वतन्त्रता सङ्घर्षका वैचारिक र भावनात्मक आधारशिला मानिन्छन्।
महत्वपूर्ण घटनाक्रम१६६८ – मराठा शासक शिवाजीका पुत्र सम्भाजीको मुगल शासक औरङ्गजेबको कैदमा यातनाका कारण मृत्यु भयो।१७६७ – राजा ताकसिन थाइल्यान्डका राजा बने र थोनबुरीलाई राजधानी बनाए।१८३६ – स्पेनले मेक्सिकोको स्वतन्त्रतालाई मान्यता दियो।१८८५ – बम्बईमा भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेसको पहिलो अधिवेशन सम्पन्न, ७२ प्रतिनिधि सहभागी।१८९६ – कांग्रेसको कोलकाता अधिवेशनमा पहिलो पटक “वन्दे मातरम्” गाइयो।१९०६ – दक्षिण अमेरिकी देश इक्वाडोरले दोस्रो उदारवादी संविधान अंगीकार गर्यो।१९०८ – इटालीको मेसिना शहरमा आएको भूकम्पमा करिब ८० जनाको मृत्यु।१९२६ – इम्पेरियल एयरवेजले भारत र इंग्ल्यान्डबीच यात्रु तथा डाक सेवा सुरु गर्यो।१९२८ – कोलकातामा पहिलो पटक बोल्ने चलचित्र मेलोडी अफ लभ प्रदर्शन।१९४२ – रोबर्ट सुलिभन अटलान्टिक महासागरमाथि १०० पटक उडान भर्ने पहिलो पाइलट बने।१९५० – द पीक डिस्ट्रिक्ट ब्रिटेनको पहिलो राष्ट्रिय निकुञ्ज बन्यो।१९५७ – सोभियत संघले परमाणु परीक्षण गर्यो।१९६६ – चीनले लोप नोर क्षेत्रमा परमाणु परीक्षण गर्यो।१९७४ – पाकिस्तानमा ६.३ तीव्रताको भूकम्प, करिब ५२०० जनाको मृत्यु।१९७६ – अमेरिकाले नेवादामा परमाणु परीक्षण गर्यो।१९८४ – राजीव गान्धीको नेतृत्वमा कांग्रेसले लोकसभा चुनाव जित्यो।१९९५ – पोल्यान्डका अन्वेषक मारेक कामिन्स्की एउटै वर्षमा उत्तर र दक्षिण ध्रुवमा झण्डा फहराउने पहिलो व्यक्ति बने।२००० – भारतीय डाक विभागले वीरता पुरस्कार विजेताहरूको सम्मानमा पाँच डाक टिकटको सेट जारी गर्यो।२००३ – इजरायलले कजाकिस्तानको बैकोनुर अन्तरिक्ष केन्द्रबाट दोस्रो व्यावसायिक उपग्रह प्रक्षेपण गर्यो।२००७ – रूसले इरानको बुशेहर विद्युत् केन्द्रका लागि परमाणु इन्धनको दोस्रो खेप पठायो।२००८ – अन्तर्राष्ट्रिय ख्यातिप्राप्त कवि तथा साहित्यकार प्रो. सुरेश वात्स्यायनको निधन।२०१३ – आम आदमी पार्टीले दिल्लीमा कांग्रेसको समर्थनमा सरकार गठन गर्यो।
जन्म१९३२ – धीरुभाइ अम्बानी, प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपति।१९३२ – नेरेला वेणु माधव, भारतीय मिमिक्री कलाकार।१९०० – गजानन त्र्यम्बक माडखोलकर, मराठी उपन्यासकार, आलोचक तथा पत्रकार।१९३७ – रतन टाटा, भारतीय उद्योगपति।१९५२ – अरुण जेटली, भारतीय राजनीतिज्ञ।
निधन१९७२ – चक्रवर्ती राजगोपालाचारी, वकिल, लेखक, राजनीतिज्ञ तथा दार्शनिक।१९७४ – हीरा लाल शास्त्री, प्रसिद्ध राजनीतिज्ञ तथा राजस्थानका प्रथम मुख्यमन्त्री।१९७७ – सुमित्रानन्दन पन्त, हिन्दी कवि।२००३ – कुशाभाऊ ठाकरे, सन् १९९८–२००० सम्म भारतीय जनता पार्टीका राष्ट्रिय अध्यक्ष।२००७ – शान्ता राव, प्रसिद्ध शास्त्रीय नृत्याङ्गना।२०१६ – सुन्दर लाल पटवा, भाजपा नेता तथा मध्य प्रदेशका पूर्व मुख्यमन्त्री।२०२३ – विजयकान्त, तमिलनाडुका लोकप्रिय अभिनेता तथा राजनीतिज्ञ।
महत्वपूर्ण दिवसकेन्द्रिय आरक्षी पुलिस दिवस
हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी
