नयाँ दिल्ली, 14 अगस्त (हि.स.)। 15 अगस्तको दिन भारतको निम्ति धेरै एतिहासिक हो किनभने 1947 मा यही दिन देशले ब्रिटिश शासनबाट आजादी हासिल गरेको थियो। भारतको राष्ट्रिय ध्वज शानले लाल किल्लामा फहरायो।

भारतको आजादी एक लामो संघर्ष, अनगन्ती बलिदानहरू र महात्मा गान्धीको नेतृत्वमा अहिंसाको अनौठो प्रयोगको परिणाम हो। स्वतन्त्रता दिवस हरेक साल 15 अगस्तमा पूरा देशमा बड़ो उत्साह र गर्वको साथ मनाइन्छ, जब तिरंगा फहराएर स्वतन्त्रता सेनानीहरूको योगदानलाई याद गरिन्छ।

महत्वपूर्ण घटनाचक्र

1772 - ईस्ट इण्डिया कम्पनीले जिल्लाहरूमा अलग दीवानी र फौजदारी अदालतहरूको गठनको निर्णय लियो।

1854 - ईस्ट इण्डिया रेलवेले कलकत्तादेखि हुगलीबीच 37 किलोमीटरको दूरीमा पहिलो यात्रा ट्रेन चलायो।

1914 - पनामा नहरलाई व्यावसायिक यातायातको निम्ति औपचारिक रूपमा खोलियो।

1932 - यूसेबियोआआला दोस्रो पल्ट पैराग्वेको राष्ट्रपति बने।

1945 - जापानको द्वितीय विश्व युद्धमा आत्मसमर्पण।

1947 - ब्रिटिश गवर्नमेन्टबाट भारतले आजादी पायो।

1947 - पण्डित जवाहरलाल नेहरूले आजाद भारतको पहिलो प्रधानमन्त्रीको रूपमा शपथ लिए।

1947 - रक्षा वीरता पुरस्कार- परमवीर चक्र, महावीर चक्र र वीर चक्र स्थापित गरियो।

1948 - दक्षिण कोरिया आधिकारिक रूपमा कोरिया गणराज्यको रूपमा स्थापित भयो।

1950 – भारतमा 8.6 तीव्रताको भूकम्पको कारण 20 देखि 30 हजार मानिस मारिए।

1960 – कांगोले फ्रान्सको 80 सालको शासनबाट आजादी पायो।

1962 - पूर्वी जर्मन श्रमिकहरूले बर्लिनको पर्खालको निर्माण शुरू गऱ्यो।

1971 – बहरीनले यूनाइटेड किंगडमबाट आफ्नो स्वतन्त्रताको घोषणा गऱ्यो।

1972 - पोस्टल इन्डेक्स नम्बर अर्थात् पिन कोड लागू गरियो।

1975 - बांग्लादेशका संस्थापक नेता शेख मुजीब-उर-रहमान र उनको परिवारका 8 सदस्यको हत्या गरिएको थियो।

1979 - फरीदाबाद - हरियाणाको 12औं जिल्ला बन्यो।

1982 - राष्ट्रव्यापी रंगीन प्रसारण र टीवीको राष्ट्रिय कार्यक्रमको दिल्लीमा उद्घाटन गरियो।

1990 – जमीनबाट हावामा मार गर्ने मिसाइल आकाशको सफलतापूर्वक प्रक्षेपण गरियो।

1907 – इण्डियन ब्याङ्क - स्वदेशी आन्दोलनको अंशको रूपमा 15 अगस्तमा यसको स्थापना भयो।

1989 – क्लार्कले दक्षिण अफ़्रीकाको राष्ट्रपति पदको शपथ ग्रहण गरे।

1994 - सूडानको खार्तूममा आतंकवादी कार्लोस पक्रा पऱ्यो।

1998 - उत्तरी आयरल्याण्डमा ओमागद्वारा गरिएको बमबारीमा 29 जना मारिए औं अन्य 220 घाइते भए।

2002 - संयुक्त राज्य अमेरिकाले इस्लामाबाद स्थित आफ्नो सूचना केन्द्रलाई बन्द गऱ्यो।

2007 - अस्ट्रेलिया र भारतबीच यूरेनियम र परमाणु तकनीक किनबेचलाई लिएर समझौता भयो।

2008 - पुष्प कमल दाहाल 'प्रचण्ड' बने नेपालको प्रधानमन्त्री।

2008 - स्वतन्त्रता दिवसको अवसरमा राष्ट्रपति प्रतिभा पाटिलले संसद भवनमा शहीद भगत सिंहको प्रतिमाको अनावरण गरिन्।

जन्म

1769 - नेपोलियन बोनापार्ट - फ्रान्सीसी सैन्य अधिकारी एवं राजनीतिक नेता।

1872 - अरबिन्दो घोष- भारतीय लेखक एवं दार्शनिक।

1891 - बिजन कुमार मुखरीजा - भारतका भूतपूर्व चौथो मुख्य न्यायाधीश।

1912 - उस्ताद अमीर ख़ाँ- भारतीय शास्त्रीय संगीतका प्रसिद्ध गायक।

1918 - हंस कुमार तिवारी - प्रसिद्ध साहित्यकार, पत्रकार तथा सम्पादक।

1922 - कुशाभाऊ ठाकरे - 1998 देखि 2000 सम्म भारतीय जनता पार्टीका राष्ट्रिय अध्यक्ष रहे।

1924 - इन्दीवर - हिन्दी फ़िल्महरूका प्रसिद्ध भारतीय गीतकार।

1924 - रामदरश मिश्र- प्रसिद्ध साहित्यकार एवं कवि।

1933 - फजल ताबिश - भोपालका प्रसिद्ध शायर थिए।

1938 - प्राण कुमार शर्मा- प्रसिद्ध कार्टूनिस्ट, जसले 'चाचा चौधरी' कार्टून चरित्र बनाए।

1942 - गोपाल चतुर्वेदी - भारतका महत्त्वपूर्ण व्यंग्य-हस्ताक्षर हुन्।

1947 - राखी गुलज़ार- प्रसिद्ध भारतीय अभिनेत्री।

1949 - मुशीरुल हसन - भारतका प्रसिद्ध इतिहासकार एवं जामिया मिलिया इस्लामिया यूनिवर्सिटीका कुलपति थिए।

1956 - बेबी रानी मौर्य - भारतीय जनता पार्टीकी राजनीतिज्ञ।

1959 - डा. रमेश पोखरियाल निशंक- उत्तराखण्ड राज्यका पाँचौं मुख्यमन्त्री।

1975 - विजय भारद्वाज- भारतीय क्रिकेटर।

1975 - के.एम. बीनामोल - भारतकी प्रसिद्ध महिला एथलीट हुन्।

1992 - गुरुराजा पुजारी – जसलाई पी. गुरुराजाको नामले पनि चिनिन्छ, भारतीय भारोत्तोलक (वेटलिफ़्टर) हुन्।

निधन

1886 - रामकृष्ण परमहंस उर्फ गदाधर चटर्जी - भारतका महान सन्त एवं विचारक तथा स्वामी विवेकानन्दका गुरु।

1942 - महादेव देसाई - भारतका प्रसिद्ध क्रान्तिकारी।

1947- सरदार अजीत सिंह- पञ्जाब- स्वतन्त्रता सेनानी।

1949 - कोन्डा वेंकटप्पय्या - आन्ध्र प्रदेशका समाज सुधारक र अधिवक्ता।

1994 - कैलास सांखला - प्रसिद्ध भारतीय प्रकृतिवादी र संरक्षणवादी।

2004 - अमरसिंह चौधरी - भारतीय राष्ट्रिय कांग्रेसका राजनीतिज्ञ र गुजरातका भूतपूर्व मुख्यमन्त्री।

2018 - अजित वाडेकर - पूर्व भारतीय क्रिकेटर।

2023 - बिन्देश्वर पाठक - भारतीय समाजशास्त्री र सामाजिक उद्यमी र 'सुलभ इन्टरनेशनल' का संस्थापक।

महत्वपूर्ण दिवस

- भारतको स्वतन्त्रता दिवस।

-स्वतन्त्रता दिवस कांगो गणराज्य।

-बांग्लादेशको राष्ट्रिय शोक दिवस।

-उत्तर कोरियाको राष्ट्रिय मुक्ति दिवस (चोगुखाबंगुई ना)।

-दक्षिण कोरियाको राष्ट्रिय मुक्ति दिवस (ग्वांगबोकजेओल)।

हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी