गान्तोक, 05 जुलाई (हि.स.)। राष्ट्रिय लोकोमोटर दिव्याङ्ग संस्थान (एनआईएलडी), कोलकाताको प्रशासनिक नियन्त्रणमा रहेको विकलाङ्ग व्यक्तिहरू (दिव्याङ्गजन) को कौशल विकास, पुनर्वास र सशक्तिकरणको लागि समग्र क्षेत्रीय केन्द्रले महिला तथा बाल, ज्येष्ठ नागरिक तथा दिव्याङ्गजन कल्याण विभाग (डब्ल्यूसीएसडब्ल्यूडी), लुम्से, पाँच माइल, सिक्किमको सम्मेलन हलमा भारतीय साङ्केतिक भाषा (आईएसएल) माथि 2 दिवसीय प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजना गर्यो।
3-4 जुलाई, 2025 मा आयोजित यो प्रशिक्षण कार्यक्रम भारत सरकारको सामाजिक न्याय तथा सशक्तिकरण मन्त्रालय (एमएसजेई) को विकलाङ्ग व्यक्तिहरूको सशक्तिकरण विभाग (डीईपीडब्ल्यूडी) को जागरूकता सृजन योजना र प्रचार योजना अन्तर्गत आयोजना गरिएको थियो। 3 जुलाईमा उद्घाटनको अवसरमा डब्ल्यूसीएसडीडब्ल्यूडीकी सचिव नोर्मित लेप्चा मुख्य अतिथिको रूपमा उपस्थित थिइन्।
प्रशिक्षणका लागि स्रोतवक्ताहरू अखिलेश चौहान, मास्टर ट्रेनर, डीआईएसएलआई, कोर्स सीआरसी सिक्किम र विशाल विश्वकर्मा, भारतीय साङ्केतिक भाषा दोभाषे, डीआईएसएलआई कोर्स, सीआरसी सिक्किम थिए। प्रशिक्षणका लागि सहभागीहरूलाई डब्ल्यूसीएसडीडब्ल्यूडीले प्रदान गरेको थियो।
आफ्नो सम्बोधनमा नोर्मित लेप्चाले बधिर समुदायका लागि साङ्केतिक भाषाको महत्त्वमाथि प्रकाश पार्दै दिव्याङ्गजनको कल्याणका लागि यसको प्रचार-प्रसारको आवश्यकतामाथि जोड दिइन्। उनले स्वयं आईएसएल सिक्ने इच्छा पनि व्यक्त गरिन्।
सीआरसी सिक्किमकी निर्देशक पुष्पाञ्जली गुप्ताले केन्द्रको सुचारू सञ्चालनमा मार्गदर्शन र समर्थनका लागि एनआईएलडी कोलकाताका निर्देशक डा. ललित नारायणलाई धन्यवाद दिइन्। उनले भनिन् कि उनको मार्गदर्शनमा केन्द्रले राज्यमा साङ्केतिक भाषालाई बढ़ावा दिने र प्रचार-प्रसार गर्ने मन्त्रालयको प्रतिबद्धतालाई लागू गर्नमा सक्षम छ। उनले के कुरामा जोड दिइन् भने आईएसएल सिक्नु दिव्याङ्गजनका लागि मात्र नभई गैर-दिव्याङ्ग मानिसहरूका लागि पनि आवश्यक छ, किनकि यो चाँडै नै विद्यालयहरूमा अनिवार्य विषयको रूपमा पढाइनेछ। उनले थपिन्, दिव्याङ्गजन मात्र नभई गैर-दिव्याङ्ग मानिसहरू पनि अगाडि आउनुपर्छ र साङ्केतिक भाषालाई महत्त्वपूर्ण कौशलको रूपमा सिक्नुपर्छ।
विशाल विश्वकर्माको उदाहरण दिँदै आईएसएलको महत्त्वलाई सम्मानजनक रोजगारीका अवसरहरू निम्त्याउन सक्ने कौशलको रूपमा प्रकाश पारे। उनले आईएसएल सिक्नाले व्यक्तिलाई दक्ष मात्र बनाउँदैन तर कामको मर्यादा यसमा जोडिएको हुनाले एक गर्व गर्ने पेशेवर पनि बनाउने कुराको पनि उल्लेख गरे।
समापन सत्रको समाप्त एक शानदार तरिकाले भयो, जसमा सहभागीहरूले नयाँ अर्जित कौशलको लागि हार्दिक कृतज्ञता तथा उत्साह व्यक्त गरे। उनीहरूले प्रशिक्षण कार्यक्रमको प्रशंसा गर्दै एकमतले यसको जीवनमा परिवर्तनकारी प्रभावलाई उद्धृत गरे। सहभागीहरू आईएसएलको आफ्नो ज्ञानलाई स्कूल समुदायभित्र र बाहिर आफ्नो दैनिक व्यवहारमा लागू गर्न उत्सुक थिए।
धेरै सहभागीहरूले उनीहरूले प्रशिक्षण कार्यक्रमको अत्यधिक आनन्द लिएको कुरा साझा गरे, किनकि यसले एक नयाँ कौशल मात्र प्रदान गरेन, तर उनीहरूको रचनात्मकतालाई पनि पोषित गरेर बाहिर ल्याउने काम गरेको पीआईबीले बताएको छ।
हिन्दुस्थान समाचार / बिशाल