नयाँ दिल्ली, 29 मार्च (हि.स.)। राष्ट्रपति द्रौपदी मुर्मुले शनिवार भावी पुस्ताका लागि स्वच्छ पर्यावरणको विरासत छोड्नु हाम्रो नैतिक जिम्मेवारी रहेको बताएकी छिन्। यसका लागि हामीले पर्यावरणप्रति सचेत र संवेदनशील जीवनशैली अपनाउनु पर्नेछ ताकि पर्यावरणको संरक्षण मात्र नभई उन्नत पनि होस् र वातावरण अझ जीवन्त बन्न सकोस् भनी उनले बताएका छिन्।

राष्ट्रपति मुर्मु आज नयाँ दिल्लीस्थित विज्ञान भवनमा ‘पर्यावरण-2025’ माथि आयोजित दुई दिवसीय राष्ट्रिय सम्मेलनको उद्घाटनमा बोल्दै थिइन्। उनले भनिन्, पर्यावरणसँग सम्बन्धित सबै दिनहरूले हामीले हरेक दिन उनीहरूको उद्देश्य र कार्यक्रमहरूलाई ध्यानमा राख्नुपर्छ र सकेसम्म आफ्नो दैनिक जीवनको हिस्सा बनाउनुपर्छ भन्ने सन्देश दिन्छ। सबैको चेतना र सहभागितामा आधारित निरन्तर सक्रियताबाट मात्र पर्यावरण संरक्षण र संवर्द्धन सम्भव हुनेछ।

राष्ट्रपतिले भनिन्, हाम्रा बालबालिका र युवा पुस्ताले ठूलो मात्रामा पर्यावरणीय परिवर्तनको सामना गर्नुपर्नेछ र त्यसमा योगदान गर्नुपर्नेछ। प्रत्येक परिवारमा, वृद्धवृद्धाहरू आफ्ना छोराछोरीले कुन स्कूल वा कलेजमा पढ्ने र कस्तो करियर रोज्ने भन्ने कुरामा चिन्तित हुन्छन्। यो चिन्ता जायज छ तर हामी सबैले हाम्रा बालबालिकाले कस्तो हावा सास फेर्नेछन्, कस्तो पानी पिउन पाउनेछन्, चराहरूको मीठो आवाज सुन्न पाउनेछन् कि पाउने छैनन्, हरियालीयुक्त वनको सुन्दरता अनुभव गर्न पाउनेछन् कि पाउने छैनन् भन्ने कुरा पनि सोच्नुपर्छ। यी विषयहरूको आर्थिक, सामाजिक र वैज्ञानिक पक्षहरू छन् तर सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, यी सबै मुद्दाहरूसँग सम्बन्धित चुनौतीहरूको नैतिक पक्ष पनि छ।

हाम्रा भावी पुस्तालाई स्वच्छ पर्यावरणको विरासत हस्तान्तरण गर्नु हाम्रो नैतिक जिम्मेवारी हो। यसका लागि हामीले पर्यावरणप्रति सचेत र संवेदनशील जीवनशैली अपनाउनु पर्नेछ ताकि पर्यावरणको संरक्षण मात्र नभई उन्नत पनि होस् र पर्यावरण अझ जीवन्त बन्न सकोस्। स्वच्छ पर्यावरण र आधुनिक विकासबीच सन्तुलन कायम गर्नु अवसर र चुनौती दुवै हो।

उनले भने, प्रकृतिले हामीलाई आमा जस्तै पोषण दिन्छ र हामीले प्रकृतिको सम्मान र संरक्षण गर्नुपर्छ। विकासको भारतीय सम्पदाको आधार पोषण हो, शोषण होइन, संरक्षण हो, उन्मूलन होइन। यस परम्परालाई पछ्याउँदै, हामी विकसित भारततर्फ अगाडि बढ्न चाहन्छौं। उनले पछिल्लो दशकमा भारतले अन्तरराष्ट्रिय सम्झौताहरू अनुसार समय अगावै राष्ट्रिय रूपमा निर्धारित योगदान हासिल गरेको धेरै उदाहरणहरू उल्लेख गर्दै खुशी व्यक्त गरिन्।

राष्ट्रपतिले राष्ट्रिय हरित अधिकरण (एनजीटी) ले हाम्रो देशमा पर्यावरणीय शासनमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको बताइन्। उनले भनिन्, एनजीटीले पर्यावरणीय न्याय वा जलवायु न्यायको क्षेत्रमा निर्णायक भूमिका खेलेको छ। एनजीटीले दिएका ऐतिहासिक निर्णयहरूले हाम्रो जीवन, हाम्रो स्वास्थ्य र हाम्रो ग्रहको भविष्यमा दूरगामी प्रभाव पार्छन्। उनले वातावरणीय व्यवस्थापन पारिस्थितिक प्रणालीसँग सम्बन्धित संस्थाहरू र नागरिकहरूलाई पर्यावरण संरक्षण र प्रवर्द्धनका लागि निरन्तर प्रयास गर्न आग्रह गरिन्।

हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी