– भारतीय नौसेनाको अदम्य वीरता र सामुद्रिक क्षमताको जीवन्त प्रतीक बन्नेछ यो परियोजना : मुख्यमन्त्री
– यो संग्रहालयले भारतको समुद्री आत्मा र सभ्यताको गौरवगाथा जन–जनसम्म पुर्याउनेछ : मुख्यमन्त्री
लखनउँ, ३० अक्टोबर (हि.स.)।
मुख्यमन्त्री योगी आदित्यनाथले बिहिबार संस्कृति विभागको समीक्षा बैठकमा राजधानी लखनउँमा प्रस्तावित ‘नौसेना शौर्य संग्रहालय’ सम्बन्धी प्रस्तुति अवलोकन गर्दै यसको शीघ्र निर्माणका निर्देशन दिएका छन्। मुख्यमन्त्रीले भने, यो संग्रहालय भारतीय नौसेनाको अदम्य शौर्यगाथा र हिन्द महासागर क्षेत्रमा भारतको सामुद्रिक शक्तिको जीवन्त प्रतीक हुनेछ।
मुख्यमन्त्रीले भने, “समुद्र भारतको सभ्यताको मन्थन स्थल हो र भारतीय नौसेना त्यस गौरवशाली परम्पराको आधुनिक रूपान्तरण हो। लखनउँको यो संग्रहालय सो परम्परालाई जन–जनमा पुर्याउने माध्यम बन्नेछ।”
बैठकमा प्रस्तावित संग्रहालय जहाजको आकारमा तयार गरिने जानकारी दिइयो। यसमा जहाजजस्ता रेलिङ, पोर्थोल विन्डो, नौसैनिक वास्तुकला र समुद्री प्रतीकहरू समावेश गरिनेछन्। परिसरमा इन्टरप्रिटेशन सेन्टर, सेन्ट्रल डेक, ओपन एयर मेमोरियल, थीम आधारित वाकवे, प्रदर्शनी ग्यालरी, फाउन्टेन र लाइट–एन्ड–साउन्ड एरिना हुनेछन्। डिज़ाइन ऊर्जा–संवेदी हुनेछ, जसमा प्राकृतिक प्रकाश, हावापानीको प्रवाह र हरित निर्माण प्रविधि प्रयोग गरिनेछ।
मुख्यमन्त्री योगीले भने, “संग्रहालय केवल हेर्ने स्थान मात्र होइन, ‘अनुभवको केन्द्र’ बन्नुपर्छ, जहाँ दर्शक इतिहासलाई महसुस गर्न सकून्।” उनले निर्देशन दिए, प्रदर्शनमा डिजिटल, इन्टरएक्टिभ र इमर्सिभ प्रविधि प्रयोग गरियोस्, ताकि दर्शकले नौसेनाका अभियान, युद्ध र प्रविधिगत उपलब्धिहरू प्रत्यक्ष अनुभव गर्न सकून्। साथै, छत्रपति शिवाजी महाराजसम्बन्धी जानकारी पनि समावेश गर्नुपर्ने निर्देशन दिए।
परियोजना दुई प्रमुख भागमा विकास हुँदैछ, ‘आईएनएस गोमती शौर्य स्मारक’ र ‘नौसेना शौर्य वाटिका।'
जानकारीअनुसार, आईएनएस गोमती (F-21) एक गोदावरी श्रेणीको स्वदेशी मिसाइल फ्रिगेट हो जसले ३४ वर्षसम्म भारतीय नौसेनामा सेवा पुर्यायो र ‘अपरेसन क्याक्टस’, ‘अपरेसन पराक्रम’ जस्ता अभियानोंमा भाग लियो। यसलाई संरक्षित गरी संग्रहालयमा प्रदर्शित गरिनेछ, ताकि नागरिक र युवाहरूले यसको वीरता प्रत्यक्ष देख्न सकून्।
मुख्यमन्त्रीले ‘नौसेना शौर्य वाटिका’ लाई परियोजनाको विशेष आकर्षण बताउँदै यसको शीघ्र सम्पन्नता सुनिश्चित गर्न निर्देशन दिए। यस वाटिकामा टीयू–१४२ विमान (जसले २९ वर्षसम्म समुद्री निगरानी र राहत अभियानमा काम गरेको थियो) र सी किङ एसके–४२बी हेलिकप्टर प्रदर्शनीका रूपमा राखिनेछन्।
बैठकमा जानकारी दिइयो, संग्रहालय परिसरमा ७डी थिएटर, एयरक्राफ्ट क्यारियर ल्यान्डिङ सिमुलेटर, वारशिप सिमुलेटर, सबमर्ज्ड द्वारका मोडेल, डिजिटल वाटर स्क्रीन शो, मरीन लाइफ एक्वेरियम तथा ‘ड्रेस लाइक योर हीरोज्’ जस्ता सहभागितामूलक गतिविधिहरू हुनेछन्। साथै, नौसेनाका वीरता पुरस्कार, ऐतिहासिक अभियान र स्वदेशी रक्षा नवप्रवर्तन सम्बन्धी इन्टरएक्टिभ ग्यालरीहरू पनि विकास गरिनेछन्।
परियोजनाको निगरानीका लागि महानिर्देशक पर्यटनको अध्यक्षतामा समिति गठन गरिएको छ, जसमा मेरिटाइम हेरिटेज सोसाइटी, यूपी प्रोजेक्ट्स कर्पोरेशन र नौसेना विशेषज्ञहरू समावेश छन्।
मुख्यमन्त्री योगीले भने, “यो परियोजनाले उत्तर प्रदेशमा त्यो समुद्री गौरवको चेतना पुनः जागृत गर्नेछ, जुन कहिल्यै भारतको तटीय व्यापार र हिन्द महासागरको सांस्कृतिक सम्बन्धको केन्द्र थियो। लखनउँको यो संग्रहालय भारतीय नौसेनाको वीरता मात्र होइन, भारतको समुद्री आत्माको प्रतीक पनि हुनेछ। यसले उत्तर प्रदेशलाई राष्ट्रिय पर्यटन नक्सामा नयाँ र गौरवपूर्ण पहिचान दिनेछ।”
हिन्दुस्थान समाचार / भवानी थामी
